فضائل القرآن (هروی)«فضائل القرآن» تالیف ابو عبید القاسم بن سلام الهروی متوفای ۲۲۴ هجری قمری و به زبان عربی است. ۱ - معرفی کتابوی در محضر اساتیدی چون اسماعیل بن جعفر ، شریک بن عبدالله ، اسماعیل بن عیاش ، سفیان بن عینیة ، عبدالله بن مبارک ، محمد بن حسن شاگرد ابو حنیفه و نیز ابو یوسف یکی دیگر از شاگردان ابو حنیفه و... دانش اندوخت. قرآن را بر ابو الحسن کسائی ، اسماعیل بن جعفر و شجاع بن ابو نصر بلخی قرائت کرد و علم لغت را ابو عبیده و ابو زید و گروهی دیگر فراگرفت. از وی آثار فراوانی به یادگار مانده است که از آن جمله‌اند: کتاب الاموال ، کتاب الغریب ، فضائل القرآن، کتاب الناسخ و المنسوخ ، کتاب المواعظ ، معانی القرآن و غیره. «فضائل القرآن» ابو عبید از قدیمی‌ترین کتابها در زمینه فضائل القرآن است. نویسنده در این کتاب به بیان روایاتی در باب فضیلت آموختن قرآن، قرائت قرآن و گوش فرا دادن به آن، فضیلت پیروی از قرآن و ثوابی که در متابعت آن و نیز عقابی که در تضییع آن وجود دارد، بزرگداشت اهل قرآن و فضیلت دانش قرآن و تلاش در بدست آوردن آن، فضیلت ختم قرآن ، برخی صفات و ویژگی‌های اخلاقی قاریان و حاملان قرآن از جمله پرهیز از اکتساب و ارتزاق به وسیله قرآن، فضایل سور و آیات قرآن که در احادیث وارد شده است، جمع و تدوین قرآن و مواضع حروف و سور قرآن، حروف زایدی که به سبب آنها خط قرآن مختلف می‌شود، روایاتی درباره نقصان و کاهش در آیات قرآن، حروف دوازده گانه قرآنی که مصاحف اهل حجاز و اهل عراق در آنها با یکدیگر اختلاف دارند، قرائتهای مختلف و گوناگون، استحباب قرائت قرآن با لحن عربی، اولین و آخرین آیات نازله قرآن و نیز سور مکی و مدنی آن، نهی از تاویل به رای قرآن، مسائلی درباره مصاحف و کراهت یا رخصت بیع و شراء آنها و نیز نقطه گذاری و تزیین مصاحف، می‌پردازد. ۲ - ساختار کتابکتاب مشتمل بر یک مقدمه از محقق و ۵ فصل که هرکدام دارای ابوابی است می‌باشد. در مقدمه به معرفی مؤلف، آثار وی، معرفی راوی روایات «فضائل القرآن» یعنی علی بن عبد العزیز و توثیق وی، اقداماتی که محقق در پژوهش این اثر به عمل آورده و... پرداخته شده است. در این مقدمه از کتابت قرآن کریم به عنوان سنتی نبوی یاد شده و تفاوت مابین جمع و تدوین ابو بکر با جمع و تدوین عثمان بیان و درباره قرائات سبع و نیز مراد از «احرف سبعه» مطالبی بیان شده است. فصول پنج گانه کتاب عبارتند از: ۱- قضایایی درباره فضل قرآن و استماع آن و عمل به آن. ۲- فضایل آیات و سوره‌های قرآن در احادیث ۳- آداب قراء قرآن و حاملان آن ۴- مسائلی درباره مصاحف و کراهت یا جواز بیع و شراء آنها، نقطه گذاری و تفسیر آنها و نیز تزیین مصاحف ۵- قرائات مختلف در قرآن. در پایان فهرست مصادر و منابعی که در تحقیق اثر از آنها بهره گرفته شده و نیز فهرست آیات قرآنی و فهرست احادیث نبوی و آثار و همچنین فهرست موضوعات کتاب آمده است. [۱]
فضائل القرآن، ابو عبید القاسم بن سلام الهروی، ص۳-۲۷۵.
۳ - نسخه شناسیکتاب تالیف ابو عبید القاسم بن سلام الهروی است. این کتاب توسط آقای وهبی سلیمان غاوجی مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته و تعلیقاتی برآن افزوده گشته است. کتاب در قطع وزیری با جلد گالینگور در ۲۸۰ صفحه نخستین بار در سال ۱۴۲۶ ه- ۲۰۰۵ م از سوی انتشارات «دار الکتب العلمیة» بیروت منتشر شده است. ۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب علوم قرآن
|